Cụ thể các bước tư vấn bán thuốc kê đơn và không kê đơn 

Thị trường dược phẩm đã phân chia thuốc thành hai nhóm chính: thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn. Việc phân biệt giữa hai loại thuốc này đóng vai trò quan trọng, vì nó ảnh hưởng sâu rộng đến hoạt động kinh doanh cũng như sức khỏe của người mua thuốc. Cùng nhà thuốc 3P Pharmacy phân biệt 2 nhóm thuốc này và quy trình tư vấn bán thuốc kê đơn và không kê đơn đúng cách. 

1. Định nghĩa thuốc kê đơn và không kê đơn 

Trước hết, chúng ta hãy tìm hiểu về khái niệm của hai nhóm thuốc này.

Thuốc không kê đơn

Đây là loại thuốc có thể cấp phát, bán và sử dụng mà không cần có đơn thuốc. Ngoài ra, các thuốc này phải đáp ứng các tiêu chí sau:

• An toàn: thuốc có độc tính thấp, không tạo ra các sản phẩm phân huỷ có độc tính, và không gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.

• Phạm vi liều dùng rộng: phải an toàn cho mọi nhóm tuổi, không ảnh hưởng đến quá trình chẩn đoán và điều trị các bệnh cần theo dõi lâm sàng.

• Tính tự điều trị: Có thể sử dụng cho các bệnh thông thường và bệnh nhân có thể tự điều trị mà không cần sự thăm khám, tư vấn và theo dõi của bác sĩ.

• Đường dùng đơn giản: thường là đường uống hoặc dùng ngoài da, với hàm lượng và nồng độ phù hợp cho việc tự điều trị.

• Ít tương tác: Thuốc ít tương tác với các loại thuốc khác và thực phẩm thông thường.

• Không gây lệ thuộc: sử dụng thuốc không gây ra tình trạng lệ thuộc.

Thuốc kê đơn

Đây là loại thuốc mà nếu không sử dụng theo hướng dẫn cụ thể từ người kê đơn có thể gây ra nguy hiểm đến tính mạng và sức khỏe.

2.Quy trình bán thuốc kê đơn và không kê đơn 

Hiểu được những khái niệm trên, chúng ta có thể dễ dàng đưa ra quy trình tư vấn cho 2 nhóm thuốc như sau:

Bán thuốc không kê đơn

Bước 1: Tìm hiểu cụ thể từng trường hợp bằng cách đặt câu hỏi.

Khi khách hàng yêu cầu mua một loại thuốc cụ thể, ta có thể hỏi:

• Thuốc này được dùng để điều trị triệu chứng hoặc bệnh gì?

• Đối tượng sử dụng thuốc là ai? (Giới tính, độ tuổi, tình trạng sức khỏe, có bị mắc các bệnh mãn tính không? Đang sử dụng thuốc nào khác? Thuốc có hiệu quả không? Có gây ra tác dụng phụ không?)

• Đã từng sử dụng loại thuốc này trước đây chưa? Kết quả ra sao?

• Sau đó, xác định liệu việc sử dụng thuốc này để điều trị bệnh hoặc triệu chứng bệnh của khách hàng có phù hợp không.

Khi khách hàng hỏi và cần tư vấn về việc điều trị một số chứng bệnh thông thường,có thể hỏi khách một số câu hỏi sau:

• Xác định thông tin cơ bản về bệnh nhân bao gồm tuổi, giới tính, và triệu chứng cụ thể của bệnh.

• Tìm hiểu về thời gian bệnh xuất hiện và các yếu tố sinh hoạt, dinh dưỡng của bệnh nhân.

• Kiểm tra xem bệnh nhân có mắc các bệnh mãn tính nào khác và đang sử dụng loại thuốc nào.

• Thăm hỏi về các loại thuốc đã sử dụng trước đó để điều trị bệnh hoặc giảm triệu chứng, cách dùng như thế nào và hiệu quả của chúng. 

Bước 2: Dựa trên thông tin được thu thập, đưa ra các lời khuyên phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.

Nếu việc sử dụng thuốc của bệnh nhân không đúng hoặc không phù hợp: Giải thích rõ ràng, tư vấn và hướng dẫn bệnh nhân chuyển sang loại thuốc khác có hiệu quả và phù hợp hơn. Trong trường hợp cần thiết, khuyến khích bệnh nhân đi khám bác sĩ và mua thuốc theo đơn của bác sĩ.

Bước 3: Cung cấp thông tin chi tiết về các loại thuốc, bao gồm nhà sản xuất, dạng bào chế và giá bán, giúp khách hàng có thể lựa chọn thuốc phù hợp với nhu cầu và tình trạng sức khỏe của mình.

Bán thuốc kê đơn

Bước 1: Tiếp nhận và kiểm tra đơn thuốc

Kiểm tra đơn thuốc:

Xác định rằng tất cả các thông tin trên đơn thuốc đều được ghi đầy đủ, rõ ràng và chính xác trong đơn thuốc hoặc trong sổ khám bệnh của người bệnh.

Đối với trẻ dưới 72 tháng tuổi, đảm bảo rằng số tháng tuổi đã được ghi rõ, cùng với tên và số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân của bố, mẹ hoặc người giám hộ của trẻ.

Ghi tên thuốc theo các quy định sau đây:

• Đối với thuốc chỉ có một hoạt chất: sử dụng tên chung quốc tế kết hợp với tên thương mại (nếu có).

• Đối với thuốc có nhiều hoạt chất hoặc sản phẩm y tế, sử dụng tên thương mại.

• Trong trường hợp đơn thuốc bao gồm thuốc độc, ghi danh sách các loại thuốc độc trước khi ghi các loại thuốc khác.

• Số lượng thuốc được ghi chỉ bằng một chữ số (nhỏ hơn 10), phải có số 0 phía trước.

• Đơn thuốc có giá trị trong vòng 05 ngày tính từ ngày kê đơn.

Kiểm tra tính an toàn, hiệu quả và hợp lý về sử dụng thuốc của đơn:

• Kiểm tra về dược lâm sàng: liều dùng, tương tác thuốc, tác dụng phụ, kê trùng thuốc.

• Trường hợp phát hiện đơn thuốc không rõ ràng: thiếu sót về tên thuốc, nồng độ, hàm lượng, số lượng hoặc có sai sót về pháp lý, chuyên môn, cần thông báo lại cho người kê đơn để điều chỉnh.

• Chú ý đối tượng đặc biệt: trẻ em, người già, phụ nữ mang thai, người suy gan, suy thận

• Giải thích rõ cho người mua và có quyền từ chối bán thuốc kê đơn trong các trường hợp: 

• Đơn thuốc không hợp lệ, có sai sót hoặc nghi vấn, hoặc không dành cho mục đích chữa bệnh, người bán có quyền từ chối bán thuốc theo đơn.

• Thuốc kê đơn mà không có đơn thuốc: cần kiểm tra lại và đảm bảo có đơn thuốc hợp lệ trước khi phát thuốc.

• Thực phẩm chức năng, mỹ phẩm: Không được kê trong đơn thuốc và không nên phát thuốc trong trường hợp này.

Đơn thuốc hợp lệ là đơn đúng theo mẫu quy định trên và có đầy đủ tên, chữ ký của người kê đơn và địa chỉ và dấu của phòng khám hoặc bệnh viện.

Bước 2: Tư vấn sử dụng thuốc 

Để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, dược sĩ bán thuốc theo đơn cần thực hiện các bước sau:

• Hiểu rõ về tình trạng bệnh lý của khách hàng: tiền sử dị ứng và các tác dụng phụ của thuốc bệnh nhân từng dùng.

• Đặt câu hỏi để biết liệu khách hàng đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào khác hay không, nhằm tránh tình trạng tương tác thuốc

Bước 3: Lựa chọn thuốc

Trường hợp đơn thuốc ghi tên biệt dược

• Dược sĩ cần bán thuốc kê đơn đúng với tên thuốc được kê trong đơn. Nếu nhà thuốc không có sẵn loại thuốc nào, hay đánh dấu, ghi chú vào đơn để khách hàng có thể mua ở nơi khác.

• Hoặc nếu khách hàng yêu cầu tư vấn để lựa chọn thuốc phù hợp, dược sĩ sẽ giới thiệu các loại thuốc có biệt dược tương đương (cùng hoạt chất, liều lượng, dạng bào chế, tác dụng, chỉ định). Đồng thời, tư vấn về giá cả và giới thiệu các loại thuốc phù hợp với khả năng kinh tế của khách hàng.

Bước 4: Lấy thuốc theo đơn

Sau khi hoàn thành bước 3, dược sĩ tiếp tục quá trình lấy thuốc theo đơn đã được kê cho khách hàng.

• Thuốc được lấy theo đơn sẽ được đặt vào bao bì kín khí, ghi rõ thông tin như tên thuốc, hàm lượng, cách sử dụng, liều lượng, và thời gian sử dụng cho từng loại thuốc.

• Dược sĩ cần ghi chi tiết số lượng thuốc đã bán vào đơn.

• Nếu có việc thay thế thuốc, thông tin về thuốc thay thế cần được ghi rõ trên đơn (bao gồm tên thuốc, hàm lượng, và số lượng đã thay thế).

Bước 5: Giao thuốc và cung cấp hướng dẫn sử dụng

Giao từng mục thuốc cho khách hàng, đồng thời hướng dẫn sử dụng bằng cách nói và viết trực tiếp lên bao bì và giải thích chi tiết về:

• Tác dụng, chỉ định, chống chỉ định, tương tác thuốc và các tác dụng không mong muốn có thể xảy ra.

• Liều lượng và cách sử dụng thuốc: thời điểm uống, các tương tác của thuốc với thức ăn và đồ uống.

• Hướng dẫn về cách bảo quản thuốc và thời hạn sử dụng sau khi mở bao bì, đặc biệt đối với thuốc dạng lỏng.

• Nhắn khách hàng liên hệ với nhà thuốc nếu gặp bất kỳ vấn đề gì chưa hiểu hoặc có bất kỳ dấu hiệu tác dụng phụ, dị ứng nào. 

• Nhắc nhở khách hàng tuân thủ đúng hướng dẫn trong đơn thuốc.

Trên đây là quy trình tư vấn bán thuốc kê đơn và không kê đơn của Nhà thuốc 3P Pharmacy. Hy vọng đã mang lại những thông tin hữu ích cho quý bạn đọc.